Zekat Miktarı

Zekat miktarı, Allahu Teala'nın Müslümanlar arasında dayanışma ve birlik ruhunu geliştirmek için farz kıldığı en güzel ibadetlerden olan zekatın, miktarını en doğru şekilde hesaplayıp ibadetimizi tam olarak yerine getirmemiz için en önemli aşamalardan birisidir. Zekat miktarına dinimizde "nisap" adı verilmektedir. Zekat verme ibadetinde en çok zorlanılan kısım da nisap miktarını hesaplamadır.

Kur'an'da Hz. Muhammet dönemindeki şartlara ve mallara göre zekatın şartları, zekat verilecek malların hangi koşulları taşıması gerektiği gibi konular açıklığa kavuşturulmuştur. Aynı zamanda Hz. Peygamber, (s.a.v) hadislerle ve sünnetleriyle zekat memurlarına zekat miktarı hususunda talimatlar vermiştir. Hz. Muhammed öldükten sonra ise zekat ile ilgili işlemler, bu temel talimatlar doğrultusunda şekillenmiş ve çoğu mezhep tarafından birbirine yakın görüşlerle kabul görmüştür.

Zekat miktarının temelini ve aslını oluşturan bu talimatlarda, zekat verilecek malın taşıması gereken özellikler ile ilgili şu dört madde yer almaktadır:

Artıcı özelliğe sahip olması

Kişinin günlük ve zaruri ihtiyaçlarını karşılayacağı mal miktarından fazla olması

Kur'an'da belirtilen nisap miktarına eşit bir miktara gelmiş olması

Tam mülk olması

Bu dört maddeyi taşıyan her türlü kıymetli ziynet eşyası, nakit para, altın, gümüş, ticareti yapılan mallar ya da bu mallardan elde edilen düzenli gelir gibi eşyaların zekatının verilmesi gereklidir. Özellikle dördüncü madde olan "Tam mülk olma" şartının, mal üzerinde mutlaka aranması gerekir.

Tam mülk sahibi olma, zekat miktarı hesaplanacak malın, tamamen zekatı verecek kişiye ait olması ve başkalarının mal üzerinde herhangi bir hak iddiasının bulunmaması durumudur. Haram yemeyi ve haram maldan çocuklarına yedirmeyi, kabir azabı ile cezalandıran Yüce Allah, bu haram mal ile yapılacak ibadetin ve işlenecek sevabın da nasıl yapıldığı hakkında haberdardır elbette ki. Bu yüzden söz konusu malın üzerinde herhangi bir şaibeli durumun olmaması icap etmektedir.

Öncelikle bankada, herhangi bir iş kurulmuş ve sermaye olarak işliyor olan, yastık altında vb. her nerede bir maddi değer taşıyan ürün varsa bir kağıda en ince detayına kadar yazılır. Elde bulunan bu mallar haricinde tanıdıktan, eşten - dosttan alınacak olan maddi ürünler de ayrı bir kağıda yazılır. Bu alacak malların, kesin alınacaklar ve alınması şüpheliler olacak şekilde iki kısma ayrılması gerekir. Zekat miktarını hesaplarken kesin alınacak olanlar, elde bulunan mallara dahil edilir.

Gerekli ayıklama işlemleri yapıldıktan sonra ortaya çıkan sonuç 80.18 gram altına tam olarak denk geliyor veya bu civarlarda ise zekat için gerekli sürenin geçmiş olması şartı da sağlanmışsa malın zekatı farz demektir.

Bu malın her bir 1000 lira için 25 tl zekat verilecek şekilde zekat miktarı hesaplanmalı ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılmalıdır.

Maddi ürünün zekat süresinin gelmiş olması içinse malın, sahibi olan kişinin mülküne geçmiş olduğu tarihin üzerinden 1 yıl geçmiş olması gerekir. Üzerinden 1 yıl geçtiği anda zekatının verilmesi gerekir.

Altın miktarı ile kıyaslanamayacak olan tarım ürünlerinin zekat miktarı bu ölçü biriminden muaftır. Burada iki seçenek mevcuttur ve bunlara göre hesap yapılmalıdır. Eğer tarım ürününün yetiştirildiği arazinin su ihtiyacı doğal yoldan yani nehir, akarsu gibi bir kaynaktan ücretsiz olarak sağlanıyorsa emeksiz kategorisine girer. Bu malın onda biri zekat olarak verilir.

Sulama yapmak için para ödenen ve ek emek gerektiren ürünlerde ise zekat miktarı yirmide bir olarak hesaplanır.