Zekât, İslam dininde mali bir ibadet olup belirli şartları taşıyan Müslümanların vermesi gereken bir yükümlülüktür. Zekât vermesi gereken kişiler ve zekâtın kimlere verilemeyeceği hususları İslam hukukunda detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

Fakir olmak şartıyla, bu kişilere zekât verilmesi uygundur. Durumları çok kötü olan yakın akrabaya zekât vermek daha büyük sevap olarak kabul edilir.

İddet beklemekte olan boşanmış eşe zekât verilmesi uygun değildir, çünkü bu durumda verilen zekâtın yararı, az da olsa, kişiye geri dönebilir. Oysaki zekâtın yararının tamamen başkasına ait olması gerekmektedir.

Hayır işlerine zekât verilemezse de, zekât alan bir fakir kişi, aldığı parayı yol, cami, köprü ve çeşme gibi hayır işlerinde kullanabilir. Bu durumda zekât veren de, zekâtı alıp harcayan da sevap kazanır.

Verilen zekât bir fakire verildikten sonra, o fakir de kendi rızasıyla, herhangi bir baskı olmadan parayı kuruma ya da vakfa hediye edebilir. Bu durumda kurumda yer alan talebelerin ya da kurumun ihtiyaçlarında kullanılabilir. Nisab miktarı bir mala sahip olan kişiye zekât düşmez, çünkü bu kimse zengin olarak kabul edilir. İhtiyaçtan fazla malın ticaret eşyası, nakit para gibi değeri yükselen bir mal ya da ev ve ev eşyası gibi artmayan bir mal olması önemli değildir.

Bir kimse zekâtını, zengin bir erkeğin küçük çocuğuna veremez. Çocuk, babasının sahip olduğu mal sayesinde zengin sayılır. Fakat zengin olan bir kadının fakir ve bakıma muhtaç olan ve babası Müslüman olan çocuğuna zekât verilebilir. Çocuğun nesebi, baba tarafından sabittir; annesinin serveti ile zengin varsayılmaz. Yine bir kimse zekâtını, zengin bir adamın fakir ve Müslüman olan babasına ya da zengin olan bir adamın fakir ve Müslüman olan büyük çocuğuna ya da o kişinin fakir ve Müslüman olan eşine verebilir. Bu kişiler, birbirlerinin serveti ile zengin sayılmazlar.

Verilen bir zekât, fakirce ya da fakir çocuğun ve çocuğun velisi veya velisince alınmadıkça tamamlanmış sayılmaz. Fakir olan bir yaşlının ya da paranın değerini bilip kanmayacak bir yaştaki çocuğun zekâtı alması yeterlidir. Haşim Oğulları ve bunların istemediklerine zekât düşmeyeceği gibi, öşür, adak, keffaret gibi diğer sadakalar da verilemez. Zekât ve bunun cinsi gibi şeyler, insanların yıkantısı sayılır. Haşim oğullarının şeref ve kıymeti kabul ettiği günden beridir. Bu yerlerde ancak bir ikram ve hediye biçimi ile sadaka verilebilir.

Haşim Oğullarından maksat; Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem Efendimizin amcası Hazret-i Abbas ile Hazreti Haris'in evlat ve torunları ve Hazreti Ali ile kardeşleri Hazreti Akil ve Hazreti Cafer'in (Radıyallahu Anhüm) neslinden olanlardır. Bu kişilerin, ihtiyaçlarına göre, Hazîne'nin ganimetler kısmından payları vardır. Bu paylarını almadıkları durumda, ihtiyaçtan kurtulmaları için kendilerine zekât verilebileceğini söyleyen fıkıh alimleri de vardır. Peygamber efendimizin soyundan olan seyyidlere ve şeriflere önceden zekât düşmezdi. Günümüzde ise bu kişilere de zekât düşer.